Ebit ve ebitda ya da Türkçe kısaltmalarıyla FVÖK ve FAVÖK, iş ve yatırım dünyasındaki en kritik finansal göstergeler arasında yer alıyor. İşletmelerin finansal sağlığını ölçmek adına başlı başına önemli birer veri olan ebit ve ebitda hakkında merak ettiğin her şey, bu sayfada açıklığa kavuşuyor!
Finansal göstergeler arasında mali tablo, nakit akışı, kârlılık ve yatırım potansiyeli hakkında bilgi edinmenin pratik formülünü sunan ebit ve ebitda verileri, işletmelerin, yatırımcıların ve bankaların işlerini fazlasıyla kolaylaştırıyor. Borçlanma, kredi ödemesi ve vergi gibi etmenleri dışarıda bırakarak şirketlerin bilanço analizi yapabilmelerini ve kâr potansiyellerini daha gerçekçi bir şekilde ortaya çıkarmalarını sağlayan bu iki finansal gösterge, işletmelerden yatırımcılara kadar herkese strateji belirleme noktasında yardımcı oluyor.
Ebit ve Ebitda Nedir?
Ebit finansal göstergesi İngilizce “earning before interest and taxes” kelimelerinin baş harflerinden oluşuyor. Bu kısaltmanın Türkçe karşılığı olarak FVÖK, yani “faiz ve vergi öncesi kazanç” terimi de kullanılıyor. Ebitda göstergesinin İngilizce açılımı “earnings before interest, tax, depreciation and amortization” olarak tanımlanıyor. Bunun Türkçe karşılığı ise “faiz, vergi ve amortisman öncesi kazanç” şeklinde çevriliyor ve ilgili kavramın kısaltması olarak FAVÖK kullanılıyor.
Ebit ve ebitda, birbirine yakın işlevlere sahip iki finansal gösterge olarak iş insanlarının üstüne en çok düştüğü kavramlar arasında yer alıyor. Az efor ve zamanla bir şirketin genel mali tablosunu ortaya koyan ebit ve ebitda göstergeleri, en kısa açıklamasıyla şirketlerin kârlılık ve verimliliğini ölçüyor. Şirketlerin finansal performanslarını dış etmenlerle karmaşıklaştırmadan net ve şeffaf biçimde görmelerini sağlayan bu iki gösterge, güncel finansal performansı açık bir şekilde ortaya koymasının yanında, büyüme stratejileri ve yatırım vizyonu için de önemli veriler sunuyor.
Ebit ve Ebitda Göstergeleri Ne İşe Yarar?
Finansal gösterge araçları olan ebit ve ebitda, birbirlerine yakın amaçlar için kullanılsa da işlev ve edinilen veriler açısından birkaç noktada farklılıklar barındırıyor.
Ebit Ne İşe Yarar?
Ebit, temel olarak bir işletmenin ana faaliyetlerinin kârlılık oranına bakıyor. Buradaki önemli detay; ebit’in işletmenin kredi ödemeleri ve borç yapılandırmaları gibi operasyonel kârı görmeye engel oluşturacak etmenleri ayıklama olanağı sunması. Ebit, finansal formülünde borçlanma hesabını ayırarak şirketlerin tam kârlılığını, dolayısıyla net potansiyellerini görmelerini sağlıyor.
Ebitda Ne İşe Yarar?
Ebitda da yine ebit gibi şirketlerin operasyonel kârlılığını ölçmeye odaklanıyor. Ancak ebit’e göre biraz daha detaylı bir formüle sahip. Ebitda değeri, işletmelerin ana faaliyetlerinden sağladığı geliri hesaplarken vergi ödemeleri, faiz ve amortisman öncesi kazanç üzerinden değerlendirme yapıyor. Ana faaliyet dışındaki kârlar da hesaba katılmıyor. Bu hesap yöntemi, ebitda’yı şirketlerin kâr performanslarını en net biçimde ortaya koyan göstergelerden biri yapıyor.
Ebit ve Ebitda Nasıl Hesaplanır? Formülleri Neler?
Ebit şirketlerin gelir tabloları, operasyon listesi ve faaliyet raporları verileriyle kolayca uygulanacak bir hesaplama sistemine sahip. Yapılması gereken şey, net gelir ile bazı verileri toplamak ya da toplam gelirden bazı kalemleri çıkarmak… Bu işlemler sonucunda ebit değerine, yani faiz ve vergi öncesi kazanç bilgisine ulaşılıyor.
Ebit değerini bulmak için kullanılan iki formül bulunuyor.
Ebit Formül 1:
Toplam Gelir – Satılan Mal ve Hizmetin Maliyeti – Faaliyet Giderleri
Ebit Formül 2:
Net Gelir + Faiz + Vergi
Ebitda değeri de açılım olarak faiz, vergi ve amortisman öncesi kazanç demek olduğu için ebitda hesaplamaları sonucunda şirketin ana kazancına ve kârlılık potansiyeline ulaşılıyor. Ebitda değeri, daha kapsamlı olmasıyla sadece şirketlerin iç yönetimlerinde değil, bankalar ve yatırımcıların gözünde de kayda değer bir veri olarak görülüyor.
Ebitda hesaplama için özet formül:
Ebitda = Ebit + amortisman giderleri
Ebitda değerini bulmanın daha detaylı formülleri ise şöyle:
Ebitda Formül 1:
Net Gelir + Faiz Giderleri + Vergi Giderleri + Amortisman Giderleri
Ebitda Formül 2:
Toplam Gelir – Satılan Mal ve Hizmetin Maliyeti – Faaliyet Giderleri + Amortisman Giderleri
Ebit ve Ebitda Arasında Farklar Nelerdir?
| EBİT | EBİTDA |
| Amortisman değerlerini de kâra eklediği için şirket kârlılığını net olarak vermede yetersiz kalabiliyor. | Amortisman değerlerini çıkararak kârı belirliyor, böylece şirketin kârlılığı, yatırım ve büyüme potansiyeli ile nakit akışı hakkında bilgi veriyor. |
| Daha yerel finansal verilerle, küçük ölçekli piyasalarda kullanılıyor. | İşletmeler için uluslararası geçerliliği olan bir dil ve hesaplama yöntemi sunuyor. |
| Daha çok işletme içerisindeki finansal yapıda iş görüyor. | Sadece işletmeler için değil bankalar ve yatırımcılar için de geçerli veri olarak dikkate alınıyor. |
| Şirketin kârlılığı üzerine veri sunuyor ancak nakit akışına değinmiyor. | Şirketin nakit akışı hakkında da bilgi içeriyor. |
Ebitdanın Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Ebitda değerinin şirketlere ve yatırımcılara getirdiği avantajlar arasında şu maddeler yer alıyor:
- Sadece ülkeler arasında değil, sektörler arasındaki vergilendirme farklılıklarını da ortadan kaldırıyor.
- Şirketlerin kendi finansal tablolarını başarıyla sunmasının yanında bankalar, yatırımcılar ve diğer sektör oyuncuları tarafından da dikkate alınacak veriler sunuyor.
- Küresel piyasalarla uyumlu bir yapıya ve evrensel finans diline sahip.
- İşletmelerin kârlılık oranları ve nakit akışı hakkında net veriler içeriyor ve böylelikle yatırım stratejilerini ve büyüme vizyonlarını daha doğru perspektifle oluşturmalarını sağlıyor.
Ebitda bütün olumlu özelliklerine rağmen işletmeler ve yatırımcılar için bazı riskleri de içerisinde barındırıyor. Ebitda göstergesinin olası dezavantajları arasında öne çıkan maddeler şunlar:
- Kârlılık konusunda verdiği keskin verileri nakit akışı kısmında veremeyebiliyor. Bu noktada hesaplamada bazı sapmalar yaşanabiliyor.
- Amortisman ve vergi gibi kısımların çıkarılmasına dayanan hesaplama yöntemi, işletmenin raporlama kalitesine ve muhasebe işlemlerinin titizliğine dayandığı için hatalar yaşanabiliyor. Farklı bir muhasebe tarzı bile ebitda’nın güvenilirliğini riske atabiliyor.
- Çeşitli sebeplerle sonuçların manipüle edilmeye açık olması işletmenin kârlılık ve nakit gücü hakkında yanıltıcı sonuçlar doğurabiliyor. Bunu önlemek için mutlaka başka finansal metriklerden de yararlanmakta fayda bulunuyor.
Ebitda (FAVÖK) Göstergesi Nasıl Yorumlanır?
Ebitda ya da Türkçedeki kısaltmasıyla FAVÖK, pozitif ve negatif olmak üzere iki şekilde değerlendiriliyor. Şirket vergi ve amortisman gibi ödemelerin öncesinde kârda ise buna pozitif ebitda deniyor. Zararda ise de bu durum negatif ebitda olarak adlandırılıyor. Pozitif ve negatif ebitda, şirket içi finans durumlarını anlamak için olduğu kadar şirketler arası kıyaslamalar için de kullanılıyor.
Ebitda değerinin işletmenin kendisi, yatırımcılar ve diğer sektör oyuncuları tarafından yüksek ve düşük olarak nitelendirilmesi de bir diğer yorumlama biçimini oluşturuyor. Yüksek ebitda şirketin güçlü bir kârlılık ve nakit akışına sahip olduğunu gösteriyor. Düşük ebitda ise işletmenin finansal açıdan dar boğazda olduğunu, yatırım yapmakta ya da nakit akışında zorlanacağını gösteriyor.
İşletmelerin kâr marjını ve nakit akışını öğrenmenin en pratik ve etkili yolları arasında yer alan finansal göstergeler hakkında her şeyi öğrendiğine göre, Midas ile bilgi birikimini artırmaya devam edebilirsin. İş ve finans dünyasında başarıyı yakalamak için Midas, App Store ve Play Store uygulamalarıyla her zaman yanı başında!
Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.
